Als je een beugel neemt, is het belangrijk dat je goed nadenkt door wie je behandeld wilt worden: je tandarts of een orthodontist. Hoewel zowel een tandarts als een orthodontist beugelbehandelingen mogen uitvoeren, zijn er wel een hoop verschillen.
Specialistische zorg krijg je bij de orthodontist
Met de onderstaande informatie gaan we de verschillen tussen tandartsen en orthodontisten in de schijnwerpers zetten, zonder enige negatieve uitingen natuurlijk. Want in de beroepscode van de orthodontisten staat nadrukkelijk dat ze geen negatieve uitingen mogen doen over collegae en tandartsen. Gegevens mogen we natuurlijk wel geven. Maar laten we deze verschillen eens op een statistische wijze bekijken.
Wat is het verschil in kennis tussen een tandarts en een orthodontist?
Het allereerste verschil tussen tandartsen en orthodontisten ontstaat in hun opleiding en specialisatie. Hoe zit dat eigenlijk in elkaar? Tijdens de studie tandheelkunde op de universiteit ontvangen de tandheelkundestudenten tijdens hun gehele opleiding ongeveer 3x20 weken met 1,5 uren, dus 90 uren algemene training in orthodontie. Dit gaat over theoretische kennis en een behandeling van een patiënt hoort daar niet bij. De colleges zijn niet intensief. En voor een deel is het een “keuzevak”. Dat is alles voor wat betreft het vak Orthodontie tijdens de basisopleiding voor tandarts.
Als kijken naar de opleiding van orthodontisten, valt op dat ze eerst de opleiding tot tandarts afronden en vervolgens nog eens minimaal 6400 uur diepgaande training volgen in orthodontie gedurende een periode van 4 jaar. Dit omvat uitgebreide behandelingen van patiënten, waarbij een foutloze uitvoering van groot belang is. Dit aspect alleen al vereist vaak honderden extra uren opleidingstijd, maar dit wordt door de AIO's met plezier gedaan.
Daaruit kunnen we de conclusie trekken dat orthodontisten een uitgebreidere kennis, ervaring en expertise hebben op het gebied van orthodontie, waardoor ze beter in staat zijn om ook complexere behandelingen uit te voeren.
Hoeveel behandelingen voert een orthodontist doorgaans uit vergeleken met een tandarts?
Weer een statische blik op de feiten:
Tandartsen en orthodontisten hebben verschillende patiëntenaantallen en behandeling percentages. Landelijk zijn er ongeveer 9000 tandartsen en er zijn 270 orthodontisten. De NZa (dat is het openbaar ministerie van de zorg) schrijft het volgende: “van alle orthodontische verrichtingen wordt 60% uitgevoerd door orthodontisten, terwijl tandartsen verantwoordelijk zijn voor de overige 40%”.
Dit laat zien dat orthodontisten over het algemeen meer orthodontische behandelingen doen, terwijl tandartsen een breder scala aan tandheelkundige taken hebben en daarom ook aanzienlijk minder tijd aan orthodontische zorg besteden. Een gemiddelde tandarts behandelt ongeveer 8 patiënten per jaar. Dus zou je kunnen zeggen dat elke patiënt een soort experiment is?
Een orthodontist behandelt daarentegen gemiddeld 400 patiënten per jaar. Als een tandarts slechts 8 patiënten per jaar behandelt, betekent dit dat ze de behandelingsnorm niet halen? Hoewel er in de tandheelkunde, over de gehele breedte, geen minimumnormen zijn om te bepalen wanneer zorg niet meer kan worden aangeboden.
Wie behandelt welke patiënten?
Een belangrijk onderscheid in de behandelingen die tandartsen en orthodontisten uitvoeren, is de complexiteit ervan. Tandartsen behandelen voornamelijk eenvoudige gevallen met een IOTN-score (Index of Orthodontic Treatment Need) van 1, 2 of 3. Een gemiddelde IOTN-score van 2 geeft aan dat de behandeling relatief eenvoudig is. Aan de andere kant behandelen orthodontisten patiënten met een hogere IOTN-score van 4 en 5, waarbij 5 de meest complexe behandelingen vertegenwoordigt. Dit betekent dat orthodontisten zich voornamelijk richten op gevallen met ernstige afwijkingen en meer gespecialiseerde orthodontische zorg bieden. Hierdoor besteden zij meer behandeltijd en aandacht aan deze complexere orthodontische gevallen.
Bovendien is er bij orthodontisten ook een categorie van patiënten die buiten de standaard IOTN-lijst vallen. Deze patiënten staan op de “indicatieve lijst” en hebben ernstige afwijkingen vergelijkbaar met schisis. Deze moeilijke behandelingen kunnen aanzienlijk langer duren, vaak meer dan 4 jaar. Dit benadrukt de complexiteit en de gespecialiseerde zorg van de orthodontist.